Bulmacalar, yetişkin ya da çocuk fark etmeksizin her yaştan insanın yüzlerce yıldır eğlenmek için kullandığı bir aktivite olarak ortaya çıkmıştır. Yapbozlar çağdaş zamanlara kadar uzanır ve çeşitli kültürlerde farklı şekillerde kullanılmıştır. Bulmacanın tarihçesini daha detaylı öğrenmek isterseniz yazının devamını okuyabilirsiniz.
İyi okumalar…
Bulmacanın ilk örnekleri, M.Ö. 2500 yıllarına kadar dayanmaktadır. Mısır’da bu dönemde ahşap parçaların belli bir şekilde birleştirilmesiyle yapılan oyuncaklar vardı. Bu oyuncaklar günümüz yapbozlarının temelini oluşturmuş olabilir.
Ortaçağ Avrupa’sında bulmacalar farklı amaçlar için kullanılıyordu. Özellikle 16. yüzyılda İngiltere’de eğlence amaçlı bulmacalar bilinir hale geldi. O zamanlar bulmacalar ahşap modüller kesilerek yapılıyordu ve çoğunlukla resim fotoğraflarından oluşuyordu.
O zamanlar İngiliz oymacı John Spilsbury, bir öğretim aracı olarak kullanılabilecek bir oyuncak yapmak için bir haritanın bir parçasını ahşap bir yüzeye yapıştırdı ve ardından bir yapboz oluşturmak için bu haritanın modüllerini kesti. Spilsbury’nin yaptığı bu oyuncak özellikle coğrafya öğretmenlerinin ilgisini çekti.
19. yüzyılda bulmacalar çocuklar için bir eğlence aracı haline geldi. O zamanlar yapbozlar tahta parçalardan yapılıyordu ve daha çok manzara resimleriyle ilgiliydi.
Bu dönemde bulmacaların popülaritesi sanayi devrimiyle birlikte arttı. Yapbozlar daha ucuz ve daha dayanıklı malzemelerle üretilmeye başlandı.
20. yüzyılın başlarında bulmacalar giderek daha fazla tanınır hale geldi ve farklı malzemeler kullanılarak üretilmeye başlandı.
Bu dönemde özellikle kağıt ve karton yapbozlar üretilmeye başlandı. Artık bulmacalar sadece çocuklar için değil, zorlaştırarak yetişkinler için de bir eğlence aracı haline geldi.
Japonya’da bulmacalara “pazuru” denir ve ülkede çeşitli boyut ve zorluk seviyelerinde yapılmış bulmacalar vardır. Diğer ülkelerdeki bulmacaların aksine, Japon bulmacaları çoğunlukla kağıttan yapılır ve 3B modellerde birleştirilebilen özel bulmacalar da vardır.
Afrika kültüründe bulmaca kullanımı, karton veya ahşap modüllerden oluşan klasik bulmacalar gibi Batı tarzı oyunlardan farklıdır. Afrika’da bulmacalar çoğunlukla doğal malzemelerden yapılır.
